Cả bơm ly tâm hay bơm thể tích đều có thể bơm các dịch chất có độ ăn mòn và mài mòn cao và đều gặp khó khăn nhất định khi bơm loại dịch chất này. Bài phân tích dưới đây có nội dung chủ yếu áp dụng với bơm thể tích.

Định nghĩa dịch bơm có độ mài mòn và ăn mòn

Dịch bơm có tính mài mòn (abrasive) là dịch bơm có nhiều hạt tạp chất. Một số dịch bơm, ví dụ như mực, có hạt tạp chất mịn; trong khi có dịch bơm khác, ví dụ như sơn, có hạt tạp chất với kích thước lớn hơn. Bơm cách dịch chất có tính mài mòn là một nhiệm vụ khó khăn cho bất cứ loại bơm nào. Gần tương tự như vậy, các dịch bơm có tính ăn mòn (corrosive) tấn công vật liệu của bơm một cách tự nhiên. Mức độ ăn mòn mạnh của dịch bơm phụ thuộc vào nồng độ và nhiệt độ của dịch bơm.

Khi bơm dịch bơm vừa có tính chất mài mòn và ăn mòn thì bơm càng bị mòn nhanh hơn. Hiện tượng ăn mòn có biểu hiện khác với hiện tượng mài mòn. Bộ phận bơm bị ăn mòn cho thấy hiện tượng bị mòn và bị rỗ bề mặt (Hình 1). Hiện tượng bị mài mòn cho thấy vật liệu bị mòn không đồng đều theo độ cơ học của bơm.

Hình 1: Ăn mòn	Hình 2: Mài mòn

Ví dụ, từ đường kính ngoài của cánh bơm bánh răng, cánh bơm bị mòn tạo vết cắt rãnh theo chiều quay của bơm (Hình 2).

Hiện tượng bơm bị ăn mòn xảy ra ở hầu hết các ngành công nghiệp, nhưng hiện tượng này rất phổ biến trong ngành công nghiệp hóa chất và ngành giấy. Hiện tượng bơm bị mài mòn có thể thấy nhiều ở các ngành công nghiệp như sơn, tráng phủ, công nghiệp in ấn và nhiều ngành khác.

Yếu tố đầu tiên cần cân nhắc khi chọn một loại bơm thể tích nào là phải cố gắng tìm hiểu xem dịch bơm có độ ăn mòn và mài mòn như thế nào. Với các dịch bơm có độ mài mòn cao, thì cần tìm hiểu cụ thể dịch chất là gì, kích cỡ của hạt tạp chất và nồng độ của dịch chất.

Cách nhanh và đơn giản để kiểm tra độ mài mòn của dịch bơm là đưa một lượng nhỏ dịch chất vào giữa hai tấm kính và chà hai tấm với nhau. Dịch bơm có độ mài mòn cao sẽ tạo âm thanh như bị nghiền và ghê tai.  

Xử lý hiện tượng bơm bị mài mòn và ăn mòn bằng cách điều chỉnh tốc độ bơm, nhiệt độ của dịch bơm và áp suất chêch lệch (độ chêch của áp lực bơm).

Hiện tường mòn bơm có thể được giảm tương đối nhiều khi làm chậm tốc độ của bơm khi bơm các chất có tính mài mòn. Tất nhiên, thông thường, nhà sản xuất bơm không tư vấn giảm tốc độ bơm chỉ bằng 1/3 hay ½ tốc độ tiêu chuẩn của bơm để giảm độ ăn mòn. Việc này phụ thuộc vào độ mài mòn của bơm là cao hay thấp và tính kinh tế khi lựa chọn một bơm to hơn để có tốc độ thấp hơn. Đôi khi, sẽ là kinh tế hơn khi chọn một bơm to hơn với tốc độ bơm thấp hơn. Khi đó bơm sẽ có tuổi thọ cao hơn, và sẽ tiết kiệm được tiền hơn là khi chọn một bơm nhỏ có tốc độ cao, tuổi thọ thấp.

Khi bơm chất có độ ăm mòn cao thì yếu tố tốc độ bơm không quan trọng bằng yếu tố lựa chọn đúng loại vật liệu phù hợp cho bơm. Hơn nữa, khi lựa chọn vật liệu, cũng phải tính đến nhiệt độ của dịch bơm. Hầu hết các dịch chất sẽ có tính ăn  mòn cao hơn khi ở nhiệt độ cao. Do vậy, việc giảm nhiệt độ của bơm sẽ làm tăng tuổi thọ cho bơm.

Một điểm chính cần phải tính đến khác khi bơm bơm chất có độ ăn mòn, mài mòn cao là nên giữ chêch lệch áp suất giữa áp suất hút và áp suất xả càng thấp càng tốt. Nhiều nhà sản xuất bơm giới hạn độ chêch lệch áp suất chỉ ở mức bằng 60% khi bơm chất có độ ăn mòn cao so với bơm dịch thường.  Khi bơm các chất ăn mòn, mức chêch lệch áp suất càng thấp thì độ giảm công suất do trượt trong bơm càng thấp. Và do đó, gia tốc của dịch bơm sẽ giảm, kéo theo làm giảm độ ăn mòn của dịch bơm.

Xử lý bơm bị ăn mòn và mài mon nhờ lựa chọn loại vật liệu phù hợp

Như đã trình bày, vật liệu phù hợp sẽ đóng vai trò quan trọng khi bơm các dịch chất có độ ăn mòn, mài mòn cao. Có rất nhiều loại vật liệu khác nhau với độ cứng khác nhau và độ chống ăn mòn khác nhau. Lựa chọn vật liệu có nghĩa là phải chọn được vật liệu phù hợp cho từng bộ phận của bơm cho một ứng dụng bơm nhất định.

….(còn tiếp).

WorldPumps.vn - Công ty TNHH Tiên Phong Xanh